Oud gebouw, nieuwe beweging

Thematische gymzalen in Amersfoort

Tien verouderde gymzalen in Amersfoort krijgen een nieuw leven. Niet alleen energiezuinig, maar vooral toekomstgericht en thematisch ingericht. InFit Beweegconcepten werkt samen met de gemeente aan een plan voor zeven gymzalen die écht aansluiten op de wijk en op de beweegbehoefte van nu.

Wie kent ze niet? De typische gymzalen uit de jaren ’70. Met houten ringen, een bok, wandrekken en een geur van rubber en oud linoleum. Ze zijn in vrijwel elke wijk te vinden – en in al die jaren is er vaak weinig aan veranderd. De wereld om die gymzalen heen is echter wél veranderd. Kinderen bewegen anders, er zijn veel meer sportvormen en de combinatie van school en vrije tijd vraagt om andere, flexibeler inzetbare ruimtes.

In de gemeente Amersfoort is het moment daar om het roer om te gooien. Tien gymzalen zijn inmiddels meer dan veertig jaar oud en worden de komende jaren aangepakt. Ze worden verduurzaamd én opnieuw ingericht. InFit is gevraagd om voor zeven van deze zalen een compleet nieuw inrichtingsplan te maken – niet op basis van een standaardlijst, maar met een frisse, thematische blik.

Thematische inrichting

Het idee is dat iedere gymzaal zijn eigen thema krijgt, afgestemd op de buurt en de gebruikers. Denk aan een zaal voor turnen en gymnastiek, een zaal met focus op vechtsport, of een ruimte die is ingericht voor urban sports, zoals freerunnen en calisthenics. Ook thema’s als klimmen en klauteren of spel en samenspel kunnen aan bod komen.

De thema’s worden niet willekeurig gekozen: ze komen voort uit gesprekken met gebruikers, buurtsportcoaches, scholen en andere lokale partijen. Zo ontstaat er een divers aanbod aan beweeglocaties, met ieder hun eigen karakter – zonder dat er nieuwe gebouwen hoeven te worden neergezet.

Slim omgaan met ruimte

Een belangrijke stap in het vernieuwingsproces is de slimme herverdeling van bestaande vierkante meters. Zo voegen we waar mogelijk bewegingsruimte toe door de gymzaal op te toppen: bovenop de bestaande kleedkamers en bergingen kan een extra verdieping worden gerealiseerd, bijvoorbeeld voor dans of yoga. De extra ruimte biedt ook kansen voor het bewegingsonderwijs door de ruimte zo uit te voeren dat deze goed bereikbaar en zichtbaar is vanuit de gymzaal.


Voorbeeld van 'optoppen' van de bestaande gymzaal.

Daarnaast kijken we kritisch naar de bestaande kleed- en doucheruimtes. In het bewegingsonderwijs worden die douches nauwelijks nog gebruikt. Van de doucheruimte kan bijvoorbeeld een toestelberging worden gemaakt, waardoor de oorspronkelijke berging weer onderdeel kan worden van de beweegruimte. Zeker bij een thema als vechtsport, waarbij geen extra hoogte nodig is, levert dat direct meer vloeroppervlak op.

Bij de transformatie wordt bovendien rekening gehouden met het feit dat gymzalen tijdens de verbouwing zoveel mogelijk kunnen doorfunctioneren. Daardoor blijven scholen gewoon gebruik maken van hun eigen gymzaal, zonder uit te moeten wijken naar locaties verder weg – of zelfs tijdelijk helemaal zonder gymzaal te zitten.

Van standaardlijst naar maatwerk

Met dit project laat Amersfoort zien dat je gymzalen niet hoeft te vervangen om ze relevant te maken. Het vraagt wel om loslaten van oude denkpatronen. Niet langer uitgaan van de standaard inventarislijst of normmaten, maar vertrekken vanuit gebruik:

• Wat gebeurt er in deze zaal – en wat zou er moeten kunnen gebeuren?
• Welke sportvormen leven er in de wijk?
• Hoe kunnen we één ruimte voor meerdere doelgroepen geschikt maken?

Het antwoord is geen standaardzaal, maar een slim doordachte plek waar de ruimte optimaal wordt benut, energiezuinig wordt gemaakt én inhoudelijk aansluit op de samenleving van nu. De plannen worden dit jaar verder uitgewerkt. Na de zomer verwacht de gemeente Amersfoort de eerste Programma’s van Eisen te kunnen overdragen aan de uitvoerende partijen, zodat de scenario’s verder vorm krijgen.

Wil je ook anders kijken naar verouderde gymzalen in jouw gemeente?
We denken graag met je mee.